Mentoring, κεκαλυμένη σοφία

Στην Οδύσσεια, ο Μέντορας ήταν ο γιος του Άλκιμου, φίλος και έμπιστος σύντροφος του Οδυσσέα.  Ήταν αυτός που πήρε υπό την ευθύνη και την καθοδήγησή του τον Τηλέμαχο, τον γιο του Οδυσσέα, όταν έπρεπε να φύγει για την Τροία.  Ο Μέντορας ήταν επίσης υπεύθυνος για το παλάτι του Οδυσσέα, και τη μορφή του πήρε η Αθηνά, η θεά της Σοφίας, για να εμφανιστεί στον Τηλέμαχο και να τον συμβουλεύσει να αντισταθεί στους μνηστήρες της μητέρας του. Λόγω της σχέσης του Μέντορα με τον Τηλέμαχο και της εμψύχωσης και των πρακτικών συμβουλών της μεταμφιεσμένης Αθηνάς στη διαχείριση προσωπικών δυσκολιών και διλημμάτων, το όνομα Μέντορας καθιερώθηκε στα λατινικά και σε άλλες γλώσσες, ως όρος που σημαίνει κάποιον που μεταδίδει σοφία και μοιράζεται τη γνώση με έναν λιγότερο έμπειρο συνάδελφο. 

Η πρώτη καταγεγραμμένη σύγχρονη χρήση του όρου εντοπίζεται στο βιβλίο του François Fénelon “Les Adventures de Télémaque”, που δημοσιεύτηκε το 1699. Στο βιβλίο, ο Τηλέμαχος ακολουθεί ένα εκπαιδευτικό ταξίδι μαζί με τον δάσκαλό του, τον Μέντορα, ο οποίος είναι για άλλη μια φορά η μεταμφιεσμένη Αθηνά.   

Η παραδοσιακή έννοια της λέξης μέντορας είναι κάποιος έμπειρος και ηλικιωμένος που μεταφέρει τη σοφία του σε ένα νεότερο άτομο. Τι συμβαίνει όμως στον εργασιακό χώρο του 2022; Θεωρείται ακόμα η ηλικία προϋπόθεση για την καθοδήγηση; Πώς αντιδρούν οι άνθρωποι ανεξαρτήτως ηλικίας στο mentoring; Πώς επωφελούνται τόσο ο μέντορας όσο και ο καθοδηγούμενος από αυτή τη δυναμική σχέση και πώς μπορούμε να αποφύγουμε πιθανές παρεξηγήσεις και αναποδιές που θέτουν σε κίνδυνο τη σχέση;  

Δεν ήταν μόνο τα γεγονότα της πανδημίας που έφεραν στην επιφάνεια την ανάγκη για ψηφιακό μετασχηματισμό και αλφαβητισμό στον εργασιακό χώρο, που συγκλόνισαν 50άρηδες ή ακόμη και 40άρηδες εργαζόμενους. Η οικονομική κρίση που έπληξε πολλές ευρωπαϊκές χώρες πριν από μια δεκαετία, είχε ως αποτέλεσμα πολλοί άνθρωποι να χάσουν τη δουλειά τους και, σε πολλές περιπτώσεις, να μείνουν έξω από τις εξελίξεις ειδικά όσον αφορά ψηφιοποίηση. Επιστρέφοντας στις δουλειές τους ή βρίσκοντας νέες, αντιμετώπισαν και εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν την αυγή της ψηφιακής εποχής, των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και εικοσάχρονους τους που είναι οι ειδικοί. Έτσι τώρα, σε κάποιους τομείς οι μέντορες δεν είναι Αθηνές, αλλά Millennials. Δεν ήταν πολύ εύκολο για ένα άτομο μεγαλύτερης ηλικίας να αποδεχτεί ότι κάποιος πολύ νεότερος γνωρίζει περισσότερα ή είναι ψηλότερα στην ιεραρχία, αλλά η πανδημία συνέβαλε κατά κάποιο τρόπο στην αποδοχή ότι κατά καιρούς πρέπει να εμπιστευόμαστε τις νεότερες γενιές. Η εκτεταμένη χρήση του διαδικτύου και η πρακτική της τηλεργασίας, έστρεψε τους παλαιότερους υπαλλήλους στο να αποζητούν βοήθεια από τους νεότερους συναδέλφους τους.   

Αυτό που κάποτε φαινόταν αδιανόητο, έγινε εν μια νυκτί πραγματικότητα. Ακολουθώντας τις κοινωνικές αλλαγές και την πρόοδο, τώρα η καθοδήγηση είναι πιο ισορροπημένη, δυναμική, συνεχής και με μεγαλύτερο εύρος. Η εμπειρία και οι γνώσεις προσφέρονται με αντάλλαγμα ψηφιακές δεξιότητες και σύγχρονες προσεγγίσεις σε θέματα φύλου και ισότητας. Οι ικανότητες μεταδίδονται μέσα από ισότιμες σχέσεις, οδηγώντας στην επαγγελματική και προσωπική ικανοποίηση όλων των εμπλεκόμενων μερών.  Νέες προοπτικές και νέες ιδέες αναδύονται αναζωογονώντας εταιρείες και οργανισμούς. Ναι, εξακολουθεί να αποτελεί πρόκληση για ανθρώπους με διαφορά 20 ή περισσότερων ετών να συνεργάζονται, αλλά κάτω από το κατάλληλο μάνατζμεντ, αυτή η νεογέννητη πραγματικότητα μπορεί να οδηγήσει σε εκπληκτικά αποτελέσματα.  Όπως συμβαίνει με όλα τα άλλα στη ζωή, χρειάζεται καλή θέληση, ενθουσιασμός, περιέργεια και παραμερισμός των εγωισμών, για να αξιοποιήσει κανείς το πλήρες δυναμικό του, ανεξάρτητα από το αν έχει γεννηθεί το 1959, το 1979 ή το 1999.