Ετικέτες γενεών – τις χρειαζόμαστε;
Συγγραφέας: Φωτογραφία: Sharon McCutcheon από pexels.com
Millennials, Gen Zs, Baby Boomers… κάθε γενιά έχει το όνομά της και υποτίθεται ότι ορίζεται από τα χαρακτηριστικά της με βάση το έτος γέννησης. Ίσως έχετε ακούσει ότι οι Baby Boomers είναι αν και εργασιομανείς με ισχυρό εργασιακό ήθος και οι Millennials μπορούν να κάνουν μαγικά με την τεχνολογία αλλά είναι κάπως τεμπέληδες. Όμως δεν κάνουν περισσότερο κακό παρά καλό αυτές οι ταμπέλες;
Η πρακτική της ονοματοδοσίας των γενεών χρονολογείται από το 19th αιώνα. Ο κοινωνικός επιστήμονας Philip Cohen ισχυρίζεται ότι δεν υπάρχουν εμπειρικά στοιχεία για την επιβολή των χαρακτηριστικών που πιστεύεται ότι καθορίζουν μια συγκεκριμένη γενιά. Επιπλέον, τείνουν να είναι μάλλον στερεότυπα παρά γεγονότα.
Το κύριο πρόβλημα είναι ότι η γενιά είναι πολύ ευρεία. Μπορεί να έχετε δύο άτομα από την ίδια γενιά που γεννήθηκαν στην αρχή και στο τέλος της περιόδου αυτής και οι εμπειρίες τους και, επομένως, τα χαρακτηριστικά τους μπορεί να είναι διαφορετικά.
Ο Cohen κάνει μια σωστή παρατήρηση όταν παρουσιάζει αυτό το παράδειγμα: οι αδελφές Γουίλιαμς, πρωταθλήτριες του τένις, απέχουν μεταξύ τους μια γενιά[1]: η Βένους, γεννημένη το 1980, ανήκει στη “Gen Χ”, ενώ η Σερένα, γεννημένη το 1981, είναι “Millennial”. Εν τω μεταξύ, ο Ντόναλντ Τραμπ και η Μισέλ Ομπάμα ανήκουν και οι δύο στην ίδια γενιά. Ο πρώτος γεννήθηκε το 1946, ενώ η δεύτερη το 1964, καθιστώντας τους και τους δύο “baby boomers”[2], παρόλο που τους χωρίζουν σχεδόν 20 χρόνια.
Αλλά μην πλανιέστε. Ο Cohen και οι συνάδελφοί του επιστήμονες δεν προσπαθούν να πουν ότι ολόκληρη η έννοια της γενιάς είναι λανθασμένη. Όχι, οι γενιές είναι ένας από τους πολλούς αναλυτικούς φακούς που χρησιμοποιούν οι ερευνητές για να κατανοήσουν την κοινωνική αλλαγή και τις διαφορές μεταξύ των ομάδων. Παρόλο που υπάρχουν περιορισμοί στην ανάλυση των γενεών, μπορεί να αποτελέσει ένα χρήσιμο εργαλείο για την κατανόηση των δημογραφικών τάσεων και των μεταβαλλόμενων δημόσιων στάσεων. Απλώς προτείνουν ότι οι εξωτερικές συνθήκες, η παγκόσμια κατάσταση και τα ιστορικά γεγονότα είναι πολύ πιο πιθανό να επηρεάσουν τα τυπικά χαρακτηριστικά μιας ομάδας ανθρώπων από ό,τι το έτος γέννησής τους.
Επιπλέον, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η προσωπικότητα ενός ατόμου παίζει καθοριστικό ρόλο όσον αφορά τα χαρακτηριστικά και ότι μπορεί να βρεθούν Boomers που να έχουν μεγαλύτερη τεχνολογική ευχέρεια από ορισμένα μέλη της Gen Ζ. Αυτό συμβαίνει επειδή κάθε γενιά είναι διαφορετική και οι γενικεύσεις δεν πρέπει να γίνονται μόνο με βάση αυθαίρετες γραμμές μεταξύ των ετών γέννησης και των χαρακτηριστικών.
Ποια λύση προτείνουν λοιπόν; Υπάρχουν πολλές επιλογές που μπορούν να χρησιμοποιηθούν αντί αυτών των “ετικετών” των γενεών. Μπορούμε απλώς να περιγράψουμε τους ανθρώπους με βάση τη δεκαετία που γεννήθηκαν, κάτι που θα περιόριζε την περίοδο και θα αντανακλούσε με μεγαλύτερη ακρίβεια τις ιστορικές συνθήκες. Ή μπορούμε να ομαδοποιήσουμε με βάση κάποιο συγκεκριμένο γεγονός ή θέμα – όπως τα παιδιά της σχολικής γενιάς του 2020. Όποια λύση και αν επιλέξουμε, θα πρέπει πάντα να έχουμε κατά νου ότι ένα άτομο είναι πάντα ένα αυθεντικό άτομο, ανεξάρτητα από το σε ποια ηλικιακή κατηγορία ανήκει.
Οι απόψεις του συγγραφέα είναι δικές του και δεν αντικατοπτρίζουν απαραίτητα τις απόψεις της Κοινοπραξίας
[1] Pew Research Centre: https://www.pewresearch.org/st_18-02-27_generations_defined/
[2] P.N. Cohen: Opinion: Generation labels mean nothing. It´s time to retire them: https://www.washingtonpost.com/opinions/2021/07/07/generation-labels-mean-nothing-retire-them/